Ngành Ngân hàng Nghệ An: Hành trình một năm giải quyết nợ xấu

Sau tròn một năm thực hiện các giải pháp giải quyết nợ xấu theo Nghị quyết số 42/2017/QH14, các tổ chức TD, chi nhánh TCTD trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã xử lý được hơn 850 tỷ đồng nợ xấu...

kết quả này chính là bằng chứng sát thực nhất khẳng định Nghị quyết 42 và Quyết định 1058 ra đời đã tạo hành lang pháp lý quan trọng giúp cho hoạt động của ngành ngân hàng nhà nước toàn tỉnh đảm bảo an toàn, lành mạnh và hiệu quả. Cú hích về pháp lý càng đặc biệt có ý nghĩa đối với địa phương có số lượng TCTD chi nhánh tổ chức TD lớn như Nghệ An, với 1 hội sở chính NHTM, 37 chi nhánh ngân hàng nhà nước và 59 quỹ tín dụng thanh toán nhân dân.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An đã ban hành Chỉ thị về tăng tốc sự chỉ huy của Đảng đối với hoạt động ngân hàng trên địa bàn tỉnh

kết quả đó bắt đầu khả quan

Với các số liệu mới nhất về tình hình giải quyết nợ xấu cập nhật đến ngày 14/8/2018, bà Nguyễn Thị Thu Thu, Giám đốc Ngân hàng NN Trụ sở Nghệ An vui mừng san sẻ, nói theo một cách khác kết quả mở màn rất khả quan. Nghị quyết 42 ra đời đã xác định nợ xấu là của cả nền kinh tế thị trường chứ không phải của riêng ngành ngân hàng nhà nước.

Cùng với sự ủng hộ về mặt chủ trương, Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành và các địa phương đã vào cuộc quyết liệt cùng ngành ngân hàng nhà nước để xử lý nợ xấu. Từ đó tạo động lực cho những tài chính tiêu dùng, Công ty quản lý tài sản của những tổ chức tín dụng thanh toán Việt Nam (VAMC) chủ động hơn trong xử lý nợ xấu, bảo vệ và khẳng định quyền chủ nợ trong mối quan hệ vay trả.

Riêng đối với Nghệ An, quá trình thực hiện tại địa bàn tỉnh có thuận lợi cho ngành ngân hàng bởi trước khi có Nghị quyết 42 và Quyết định 1058, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã làm việc sát sao với ngành ngân hàng và phát hành Chỉ thị về bức tốc sự chỉ đạo của Đảng đối với hoạt động ngân hàng nhà nước trên địa bàn tỉnh. Trong đó quán triệt đến cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp, những sở ngành, cơ quan có liên quan về các biện pháp hỗ trợ ngành ngân hàng nhà nước trong tiến trình hoạt động, đặc biệt là xử lý nợ xấu.

Tranh thủ sự ủng hộ cả từ phía trung ương và chính quyền địa phương, NH Nhà Nước Trụ sở tỉnh đã chủ động, nỗ lực trong mối quan hệ với từng cơ quan trên địa bàn trong việc thực hiện những quy chế phối hợp để huy động các nguồn lực hỗ trợ hoạt động của Ngành. Đơn cử như ký kết và thực hiện các Quy chế phối hợp với Công an tỉnh về công tác đảm bảo an ninh và an toàn hoạt động ngân hàng trên địa bàn tỉnh; tiếp diễn thực hiện Quy chế phối hợp giữa Ngân hàng NN Trụ sở Nghệ An và Cục Thi hành án tỉnh trong công tác thi hành án dân sự; Quy chế phối hợp với Ban Dân vận, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, Đảng ủy Khối doanh nghiệp; thường xuyên trao đổi nghiệp vụ với cơ quan Tòa án...

Thông qua việc thực hiện nghiêm túc các nhiệm vụ UBND tỉnh giao, thực hiện những Quy chế phối hợp công tác, những sở ngành, cơ quan liên quan, những cấp chính quyền địa phương trên địa bàn đã ấn tượng hỗ trợ ngành ngân hàng nhà nước đẩy mạnh công tác tuyên truyền giúp người dân hiểu, đồng thuận và chấp hành tốt những chủ trương của Nhà nước, quy định của pháp luật trong hoạt động ngân hàng.

Từ đó phối hợp, đẩy nhanh tiến độ thi hành những vụ án tín dụng, xử lý dứt điểm một số vụ việc phức tạp, kéo dài; giải quyết kịp thời những khó khăn vướng mắc trong hoạt động ngân hàng; công tác phòng ngừa, phát hiện và giải quyết vi phạm pháp luật trong lĩnh vực dòng tiền và hoạt động ngân hàng nhà nước được tăng cường, đảm bảo an ninh trật tự trong việc giải quyết tài sản bảo đảm để thu hồi nợ cho các TC tiêu dùng trên địa bàn…

“Từ khi có Nghị quyết 42, việc trả nợ của khách hàng có thiện chí hơn rất nhiều, nợ xấu chiếm được trên địa bàn Nghệ An chủ yếu từ nguồn tự trả nợ của khách hàng, chiếm 87,2%”, bà Thu cho biết.

NHNN Trụ sở tỉnh đã chủ động, nỗ lực trong việc thực hiện những quy chế phối hợp để huy động những nguồn lực hỗ trợ hoạt động của Ngành trên địa bàn

Chung tay tháo gỡ khó khăn

Dù kết quả đó đạt được buổi đầu là tích cực, song HĐQT Ngân hàng NN Trụ sở Nghệ An cũng đã đánh giá một cách thẳng thắn về trong thực tiễn là nợ xấu tính chung vẫn còn cao, nợ xấu nội bảng và cả theo dõi ngoại bảng chiếm trên 3% tổng dư nợ. Do đó vẫn cần phải tiếp diễn nỗ lực trong quá trình tới.

không chỉ có vậy, theo ông Đoàn Mạnh Hà, Phó Giám Đốc Ngân hàng NN Trụ sở Nghệ An, để đẩy nhanh quá trình xử lý nợ xấu rất cần sự vào cuộc mạnh mẽ hơn của đa số phía, bởi các khó khăn bây giờ xuất phát từ nhiều vấn đề không thuộc phạm vi kiểm soát của ngành ngân hàng. Đây là vấn đề được ngành ngân hàng nhà nước Nghệ An rút ra qua các bước sơ kết một năm thực hiện Nghị quyết 42.

Ông Hà nhấn mạnh, khó khăn lớn nhất trong tiến trình giải quyết nợ xấu hiện tập trung vào việc thực hiện các quy định của pháp luật. Theo đó, Điều 7 Nghị quyết 42 đã quy định về trách nhiệm chính quyền địa phương tiến hành thu giữ tài sản ĐB, nhưng trên trong thực tiễn tình trạng không hợp tác của bên giữ tài sản là phổ biến và thường xuyên xảy ra chống đối, xung đột…

Song hiện vẫn chưa có hướng dẫn chi tiết của các cơ quan chức năng, cơ quan công quyền trong việc phối hợp với ngành ngân hàng nhà nước trong việc thu giữ tài sản theo nội dung của Nghị quyết 42. Do các cơ quan ở địa phương không hỗ trợ trực tiếp thu hồi tài sản, nên những tổ chức tín dụng rất khó thu hồi tài sản bảo đảm.

cùng với đó, một số quy định chưa rõ ràng cũng đang gây ra tắc nghẽn trong quá trình thu giữ tài sản bảo đảm. Chẳng hạn, điểm d, Khoản 2, Điều 7 Nghị quyết 42 ghi rõ: “Tài sản bảo đảm không phải là tài sản tranh chấp trong vụ án đã được thụ lý nhưng chưa được xử lý hoặc đang được giải quyết tại Tòa án có thẩm quyền; không đang bị Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời; không đang bị kê biên hay áp dụng biện pháp bảo đảm thi hành án theo quy định của pháp luật”. Nhưng hiện chưa có chỉ dẫn thế nào là tài sản đang tranh chấp, khiến cho cách hiểu về tài sản tranh chấp giữa các cơ quan tố tụng tại nhiều nơi, nhiều cấp khác nhau, gây khó khăn khi xử lý tài sản theo Nghị quyết 42.

hiện nay, Nghị quyết cũng chưa quy định cụ thể chi tiết trường hợp TCTD thu giữ tài sản nhưng khách hàng không hợp tác làm thủ tục bán, chuyển nhượng tài sản thì giải quyết thế nào. Hoàn toàn có thể kể ra không ít trường hợp thực tế đã phát sinh trong thời gian xử lý nợ, theo đó khách hàng bỏ trốn khỏi nơi cư trú hoặc cố tình chây ỳ, chống đối, không bắt tay với ngân hàng để bàn giao tài sản, buộc ngân hàng phải khởi kiện khiến việc thu hồi, xử lý nợ gặp khó khăn và bị kéo dài.

Đối với khách hàng là tổ chức, có một số doanh nghiệp đã giải thể, đang bị Tòa án thụ lý xử lý mở thủ tục phá sản, trên trong thực tiễn doanh nghiệp không còn hoạt động, đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp bỏ trốn; tuy nhiên khi thực hiện thủ tục khởi kiện tại TA Nhân dân có thẩm quyền lại không thụ lý xử lý mà đề nghị xác minh địa chỉ khách hàng hay yêu cầu xử lý khởi tố hình sự khiến cho thời gian giải quyết kéo dài...

Cũng do gặp nhiều vướng mắc trong thủ tục giải quyết và sự phối hợp từ phía các cơ quan nhà nước, đã khiến quá trình khởi kiện, xét xử sơ thẩm, phúc thẩm, thi hành án tại Tòa án và Cơ quan Thi hành án kéo dài, gây tồn đọng vốn, mất nhiều thời gian của những ngân hàng. “Nghị quyết 42 quy định về thủ tục rút gọn khi Toà án thụ lý giải quyết và xử lý vụ án, nhưng trên trong thực tế rất ít tòa áp dụng, thời hạn giải quyết và xử lý luôn chậm trễ trong việc thụ lý hồ sơ và thi hành án sau khi bản án có hiệu lực”, ông Hà nêu ra thực tế.

Thủ tục pháp lý rườm rà, vướng mắc khiến thời gian xử lý nợ xấu kéo dài, càng tạo thêm gánh nặng cho các tài chính tiêu dùng trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Bởi lẽ, do biến động của thị trường nên giá trị của TS đảm bảo tại thời điểm xử lý nợ so với thời điểm cho vay đã bị sụt giảm đáng kể, vì thế nếu khách hàng không có năng lực trả nợ thì khi giải quyết tài sản ĐB chỉ thu hồi được một phần của khoản nợ. Không dừng lại ở đó, do ảnh hưởng của thị trường và nền kinh tế nên ngân hàng nhà nước cũng gặp khó khăn trong việc tìm kiếm những khách hàng mong muốn mua tài sản siết nợ.

Dù đối diện nhiều khó khăn, song HĐQT Ngân hàng Nhà Nước Trụ sở Nghệ An xác định, đây mới chỉ là chặng đường đầu tiên trong hành trình xử lý nợ xấu phía trước. Cho nên, Ngân hàng Nhà Nước Trụ sở Nghệ An đã đặt ra phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới cần tiếp tục lãnh đạo, đôn đốc những tài chính tiêu dùng, Trụ sở TCTD trên địa bàn thực hiện nghiêm túc Nghị quyết 42 và Đề án 1058.

Song sẽ rất khó để nợ xấu được giải quyết triệt để nếu không có sự hỗ trợ mạnh mẽ hơn nữa từ phía chính sách của các Bộ, ngành, chính quyền địa phương các cấp... Theo hướng phát hành văn bản chỉ huy Toà án bức tốc áp dụng thủ tục rút gọn theo quy định tại Nghị quyết số 42; chỉ đạo/kiến nghị UBND các địa phương và sở, ban, ngành chào làng rộng rãi những quy định đặc thù liên quan đến triển khai Nghị quyết 42, đảm bảo việc xử lý nợ được nhanh gọn, thông thoáng; hỗ trợ và có lãnh đạo cụ thể chi tiết đối với việc giải quyết các khoản nợ cho vay theo bổ nhiệm, giúp cho các TC tín dụng hoạt động được an toàn, lành mạnh và hiệu quả.